Zabıt Katibi Olmak İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

Ülkemizde her yıl on binlerce genç Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) aracılığıyla kamu kurumlarına atanmak için ter döküyor. Kamu kurumlarına yapılan başvurular arasında Adalet Bakanlığı Personel Alımı da son yıllarda devlet kadrolarına atanmak isteyenler arasında büyük ilgi görmektedir. Bu yazımızda Adalet Bakanlığı bünyesinde istihdam edilen zabıt katibi olmak için gerekli şartlar nelerdir sorusunu inceleyeceğiz.

Zabıt Katibi Nedir?

Adalet Bakanlığı’na istihdam edilen zabıt katipleri, adliyelerde ve mahkemelerde yargılama sürecinde görev alan, duruşmalarda tutanakları veya kalem işlerinde diğer adli belgeleri hazırlama görevlerini üstlenmişlerdir. Duruşmalarda ifade alma, sorgu işlemlerini yazılı hale getirmenin yanında, dosyaların düzenlenmesi, belgelerin arşivlenmesi, dava ve soruşturma sürecinde evrakların hazırlanması görevlerini üstlenirler. Kısacası Zabıt Katipleri yargılamanın en önemli parçalarından biridir.

Zabıt Katibi Adliyede Ne İş Yapar?

Adalet Bakanlığı bünyesinde Zabıt Katipleri, “Yardımcı Yargı Personeli” olarak anılmaktadır. Tabi bu sıfat, kurum içinde kullanılan, tabiri caizse resmi olmayan bir sıfattır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda Yargı Hizmetleri sınıfı olmadığından, Zabıt Katipleri “Genel İdare Hizmetleri” sınıfında görevlerini sürdürmektedirler. Yargı Personeli olarak anılmazlar. Oysa, zabıt katipleri yargıda yardımcı değil, yargı işlemlerinin asli devlet memurlarıdır.

Zabıt Katipleri dava dosyasının veya soruşturma dosyasının açılışından, kapanışına kadar dosyanın tüm sürecini takip etmektedir. İlgili yönetmeliklerle Hakim ve Savcılar ile Zabıt Katiplerinin görev alanına giren işler her ne kadar belirtilmiş, ayrılmış ise de pratikte durum bundan farklıdır. Yazılı görev ayrımları farklı olsa da uygulama üzerinde zabıt katipleri sorumluluğunda olmayan birçok işi yüklenmektedir. Harç ve tahsilat hesaplamalarını yapan, talimat ifadelerini almak hatta kararları oluşturmak gibi görevleri üstlenmek zorunda kalan ve görev tanımında olmayan bu işleri yapmak istemediğinde ise idari soruşturma geçiren zabıt katipleri de mevcuttur. İnsanların dışarıda gördüğünde yanından geçmek istemediği, yolun karşısına geçtiği veya korktuğu kişilerle bire bir muhatap olurlar. Hakimin veya Savcının verdiği kararları beğenmeyen bu kişiler tepkilerini yine mahkeme kaleminde görev yapan zabıt katiplerine dile getirirler.

“Zabıt katibi olmak için gerekli şartlar nelerdir?” sorusuna geçmeden önce sizlere “zabıt katipleri adliyede ne iş yapar?” sorusunu, zabıt katiplerinin çalışma hayatını özetledik.

Zabıt Katibi Olmak İçin Gereken Şartlar; Lise Mezunu Zabıt Katibi Olabilir mi?

Zabıt Katibi olmak için gerekli şartlar Adalet Bakanlığı Memur, Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliği’nin 6. Maddesi’nde belirtilmiştir. Mezkur maddede en az lise veya dengi okul mezunlarının zabıt katipliği kadrolarına atanabileceği belirtilmiştir. Ancak bu kişilerden daktilo ya da bilgisayar derslerini başarıyla tamamladıklarını belgelemeleri istenmiştir. Bu dersleri almamış olan kişilerden ise başvuru tarihi itibariyle Milli Eğitim Bakanlığı’nca onaylanmış veya kamu kuruluşlarınca düzenlenmiş kurslar sonucu temin edilen bilgisayar sertifikası talep edilmiştir.

Zabıt Katipliği Sertifika İstemeyen Bölümler Nelerdir?

Zabıt Katibi olmak için gerekli şartlar arasında bilgisayar sertifikası talep edilmeyen bazı bölümler mevcuttur. Lise veya dengi okulların bilgisayar ve bilişim teknolojileri alanından mezun olanlardan, fakülte veya meslek yüksekokullarının adalet, bilgisayar, ceza infaz ve güvenlik hizmetleri programlarından, adalet meslek yüksek okullarından, lise veya meslek liselerinin adalet alanlarından mezun olan kişilerden bilgisayar veya daktilo sertifikası talep edilmemektedir.

Zabıt Katibi Olmak İçin Gereken Şartlar; Zabıt Katibi KPSS Şartı ve Yaş Sınırı

            Zabıt Katibi olmak için ön başvuru şartları arasında KPSS Taban Puanı belirlenmiştir. Zabıt Katipliği KPSS taban puanı 70’tir. Lisans mezunları için KPSSP3 puanının, Ön Lisans mezunları için KPSSP93 puanının, Lise mezunları için ise KPSSP94 puanının en az 70 olması gerekmektedir.

            Zabıt Katibi olmak için yaş sınırı 35’tir. Adalet Bakanlığı Zabıt Katibi alım ilanında belirtilen KPSS sınavı tarihi itibariyle 35 yaşını doldurmayanlar Zabıt Katipliği sınavına başvuru yapabilir ve atanabilir. Yaş sınırı için KPSS sınavının yapıldığı tarih baz alınmaktadır.

Zabıt Katibi Olmak İçin Gereken Şartlar; Zabıt Katipliği Sınavı Nasıl Yapılır?

            Zabıt Katipliği Sınavı Nasıl Yapılır? Zabıt Katibi olmak için başvurusu kabul edilen ve onaylanan adaylar KPSS puanlarına göre sıralanırlar. Burada en çok eleştirilen husus, Lisans, Önlisans ve Ortaöğretim (Lise) KPSS puanlarına sahip adayların aynı listede sıralanmasıdır.

Sıralama ilan edilen kadro sayısının 20 katı kadar gerçekleştirilir. Örneğin yedi (7) Zabıt Katibi alım ilanına yapılan başvurular arasından KPSS puanı en yüksekten başlamak üzere 20*7= 140 aday sıralanır. Sıralanan bu 140 aday klavye sınavına katılmaya hak kazanır.

Zabıt Katibi Olmak İçin Klavye Sınavı

Öncelikle yanlış bilinen bir bilgiden bahsedelim. Zabıt Katipliği için F klavye şart değildir. Q klavye veya F klavye adayın tercihine bırakılmıştır.

Bir önceki başlıkta belirttiğimiz ilan edilen kadro sayısının 20 katı aday adayın tercih ettiği klavye türüne göre sınava alınır. Sınavdan bir hafta önce Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü adresinden zabıt katibi adaylarının sorumlu olacağı metinler yayımlanır. Sınav komisyonu, bu metinler arasından kura ile her grubun sınav metnini belirler.

Zabıt Katipliği klavye sınavında da taban kelime sayısı belirlenmiştir. Adaylardan, verilen metne sadık kalarak, metnin anlam bütünlüğünü koruyarak 3 dakika içerisinde en az 90 kelime yazması beklenir. Yanlış kelime sayısının, toplam kelime sayısının yüzde kırkını geçmemesi, iki veya üzeri satır atlanmaması, 14 veya üzeri kelime atlanmaması adayların sorumlu olacağı diğer hususlardır.

Klavye sınavı sonrasında en az 90 kelime yazan adaylar, ilan edilen kadro sayısının üç katı kadar en çok yazandan sıralamaya alınır. Bir önceki paragraf örneğinden devam edecek olursak; ilan edilen 7 kişilik kadronun 3 katı olan 21 aday, klavye sınavı sonrası sözlü sınava katılmaya hak kazanırlar. Listenin sonunda yer alıp, aynı sonuçla sınavı tamamlayan her iki aday da sözlü sınava girmeye hak kazanır.

Zabıt Katibi Sözlü Sınavı; Adalet Mezunu Zabıt Katibi Adaylarının Önceliği

Zabıt Katibi olmak için sözlü sınava katılmaya hak kazanan adaylar başvuru yapılan adliyenin internet sitesinden ilan edilir. Bu ilan ile adayların sözlü sınava çağırıldıkları gün ve saat duyurulur.

Sözlü sınavda adaylara 40 puan değerinde mesleki bilgi soruları yöneltilir. Akabinde 20 puan değerinde Tarih, 20 puan değerinde genel kültür ve 20 puan da kendisini ifade edebilme yeteneğine verilir. Tüm sınav süreci Adalet Komisyonları tarafından yerine getirilir. Komisyon heyetinde Adalet Komisyonu Başkanı, Komisyon Üye Başsavcısı ve Komisyon Üye Hakimi yer alır.

Komisyon heyetinde yer alan her birinin ayrı ayrı verdiği puanlar toplanır ve ortalaması alınır. Bu şekilde adayın sözlü sınav notu belirlenir. Sözlü sınav notu ise adayın almış olduğu KPSS puanı ile toplanır ve ortalaması alınır. Sözlü sınav başarı puanı en az 70 puandır. Sözlü sınavdan 70 puan altında alan aday başarısız sayılır. 70 Puan ve üzeri alan adayların puanları KPSS puanı ile toplanarak ortalaması alınır ve başarılı sayılır. Sözlü sınavdan 70 puan alamayan adayların KPSS puanı ile ortalamaları alınmaz.

Sözlü sınav puanından 70 puan ve üzeri alan adayların puanları KPSS puanları ile toplanarak ortalaması alındıktan nihai başarı listesi düzenlenir. İlan edilen kadro sayısı kadar aday, örneğimizden devam edecek olursak yedi (7) aday ortalaması en yüksek puana sahip adaydan başlamak üzere sıralanır bu adaylar asil olarak atanmaya hak kazanırlar. Bu 7 kişinin dışında kalan başarılı adaylar ise yedek olarak bırakılırlar.

Aşağıda İlan Edilen Kadro Sayısı İki (2) Olan Örnek Bir Nihai Başarı Listesi Hazırlanmıştır

Şekil 1’de görüldüğü gibi yukarıda anlatılanlar dahilde hesaplamalar yapılmış ve nihai başarı listesi hazırlanmıştır. İlan edilen 2 kişilik kadro için yapılan sözlü sınav sonucunda bir aday sözlü sınavdan 70’in altında puan aldığı için başarısız olmuş ve diğer adaylar KPSS ve Sözlü sınav puanlarının ortalamasına göre en yüksekten başlayarak sıralanmıştır. İlk iki aday asil olarak atanmaya hak kazanmış 3. Diğer başarılı aday ise yedek olarak bırakılmıştır.

Adalet Mezunu Zabıt Katibi Adayının Önceliği

Nihai başarı listeleri düzenlenirken ilk önce adayların hukuk fakültesi mezunu, adalet meslek yüksek okulu, meslek yüksekokullarının adalet, ceza infaz ve güvenlik hizmetleri programından veya liselerin adalet bölümlerinden mezun olup olmadığına bakılır. Bu alanlardan mezun olan adayların nihai başarı listelerinde öncelikleri mevcuttur. Başarılı sayılan adaylardan bu programlardan mezun olan adaylar listenin en başından başlayarak sıralama yapılır.

Şekil 1’de yer alan Kağan isminde adayımız başarılı ancak aritmetik ortalamaya göre ilan edilen kadro sayısının dışında kaldığı için yedek bırakılmıştır.  Kağan, yukarıda sayılan bölümlerden herhangi birinden mezun ise nihai başarı listesinin en başında yer alacak ve asil olarak atanmaya hak kazanacaktır. Asena isimli aday ise yedek olarak bırakılacaktır.

Şekil 1’de Kağan isimli adayın adalet meslek yüksek okulu mezunu olduğunu varsayarak nihai başarı listesini yeniden düzenleyelim;

Zabıt katibi olmak için başvuru yapan adaylar genellikle bir hususu yanlış yorumlamaktadırlar. Bu sayılan bölümlerin önceliğinin olması, o bölümlerden adayların mutlaka alınacağı anlamına gelmemektedir. Adalet Komisyonu’nun vereceği sözlü sınav puanı çerçevesinde değerlendirme yapılmaktadır. Bu bölümlerden mezun olup da sözlü sınavdan 70 puan ve altında alan adaylar başarısız sayılırlar. Adalet Komisyonları bu adaylara 70 ve üzeri puan vermek zorunda değildir. Adaylar bazen böyle bir yanılgı içerisine düşmekte ve CİMER başvurusuna müracaat etmektedirler.

Zabıt Katibi Olmak İçin Başvuru Yaptım Kazandım; Ne Zaman Başlayacağım?

Nihai başarı listelerinin tespit edilmesinin ardından atamaya hak kazanan adaylar adliyenin internet sitesinden ilan edilir ve atamaya esas evraklar adaylardan talep edilir. Atamaya esas evrakların adalet komisyonlarına teslim edilmesinin ardından adalet komisyonları adayların atama tekliflerine ilişkin karar alır ve Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’ne iletir.

Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmalarını gerçekleştirir, atamaya engel bir husus söz konusu değil ise atamaları onaylar ve adalet komisyonlarına bildirir. Adalet komisyonları adaylara ulaşarak tebligatlarını gerçekleştirir ve başlayış işlemlerini yerine getirir. Bu süreç bir veya üç ay arasında tamamlanmaktadır.

MemurKanunu.Com olarak kazanan arkadaşlara hayırlı olsun dileklerimizi iletir, sınava girecek arkadaşlara başarılar dileriz.