Memura Gece Nöbeti Muafiyeti
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda memurun kurum nöbetine ilişkin düzenlemelere de yer verilmiştir. Bu yazımızda memura gece nöbeti muafiyeti uygulamasını açıklamaya çalışacağız.
657 sayılı Kanun’un 101. maddesinde belirtilen hükümlere göre kadın memurlara, doktor raporunda belirtilmesi şartıyla hamileliklerinin 24. haftasından önce gece nöbeti görevlendirilmesi verilememektedir. Doktor raporunda gece nöbeti muafiyetinin uygulanması gerektiği açıkça belirtilmelidir.
Yine aynı maddede kadın memurların, her halde hamileliğinin 24. haftasından itibaren ve doğumdan sonraki 2 yıl süreyle gece nöbetine görevlendirilemeyeceği, gece nöbeti muafiyetinin uygulanacağı açıklanmıştır. Kadın memur, gebeliğinin 24. haftasında olduğuna ilişkin raporu temin ederek, bir dilekçe ile kurumuna bu durumu bildirir ve gece nöbeti muafiyeti talep edebilir.
Anılan madde gereğince engelli personel statüsünde görev yapan engelli memurlar da kendi istekleri haricinde gece nöbeti veya gece vardiyasında görevlendirilemezler.
Engelli Çocuğu Olan Memura Gece Nöbeti
30.01.2010 tarih ve 27478 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2010/2 sayılı Başbakanlık Genelgesi 3. fıkrasında Memurların bakmakla yükümlü olduğu engelli aile bireyleri bulunması halinde, bu engelin sağlık raporuyla belgelendirilmesi üzerine memurun mesai saatleri dışındaki nöbet görevinden ve gece vardiyasından muaf tutulacağı bildirilmiştir. Engelli aile bireyi bulunan memurun mesai saatleri dışındaki nöbet görevi ve gece vardiyasından muaf tutulması hususu, Gece Nöbeti veya Gece Vardiyasının mesai saati dışındaki saatler olarak belirlenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu 69. maddesinde ise “Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir” hükmü yer almakta olup, söz konusu hüküm ise iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma saatlerine ilişkin hükümdür.
Gece Nöbeti Muafiyetinde Gece Kavramı Nedir?
4857 sayılı İş Kanunu 69. maddesinde ise “Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir” hükmü yer almaktadır. 4857 sayılı Kanunun 69. maddesinde belirtilen gece kavramı, iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçiler için geçerli kılınmaktadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabii olarak görevli kamu personelleri için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 101. maddesinde belirtilen gece nöbeti ve gece vardiyası tanımına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Yukarıda bahsettiğimiz başbakanlık genelgesinde, engelli aile bireyi olan memurun gece nöbetinden ve gece vardiyasından muaf tutulacağı belirtilmiş, bunun da mesai saatleri dışında kalan saatler olarak açıklandığı anlaşılmıştır. 657 sayılı DMK 101 de belirtilen gece nöbeti veya gece vardiyasına ilişkin saatlerinde bu genelgeye göre uygulanması gerekmektedir.
Sonuç olarak 657 sayılı DMK 101. maddede gece nöbeti muafiyeti konusunda gece kavramının 2010/2 sayılı başbakanlık genelgesine göre uygulanmasının hasıl olduğu aşikardır. Bu hususta Devlet Personel Başkanlığının görüşü bulunmaktadır.