Maaşına Haciz Gelen Memura Disiplin Cezası
Maaşına Haciz Gelen Memura Disiplin Cezası
Ülkemizde devlet memurlarının disiplin cezasına ilişkin hükümler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. Maddesinde yer almaktadır. Devlet memurlarına verilebilecek cezalar olan uyarma cezası, kınama cezası, aylıktan kesme cezası, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ve devlet memurluğundan çıkarma cezalarının hangi eylemler karşılığında verilebileceği kanunda maddeler halinde belirtilmiştir. Peki memur maaşına haciz gelen memura disiplin cezası karşılığı nedir?
Maaşına Haciz Gelen Memura Disiplin Cezası
Disiplin soruşturmaları şikayet, suç bildirisi, tutanak veya suç unsurunun resen tespiti gibi nedenlerle kurumların kendi disiplin yönetmeliklerinde belirtilen sıralı disiplin amirleri tarafından muhakkik atanmak suretiyle başlatılmaktadır. Muhakkik, şikayet konusu soruşturmaya ilişkin delilleri toplayarak, hakkında disiplin soruşturması başlatılan memura isnat edilen suçları kendisine tebliğ ederek, onun ifadesini alır. Muhakkik, memurun ifadesi ve toplanan delilleri inceleyerek hazırladığı raporu disiplin amirine arz eder ve ceza verilmesini veya verilmemesini teklif eder. Disiplin amiri, muhakkik raporunu, disiplin soruşturması başlatılan memura tebliğ ederek kendisinden son bir savunma talep eder ve böylece karar verir.
Memur maaşına haciz gelen memura disiplin cezası işlemleri de kurumun mutemetliğinin, memurun görev yaptığı birime bildirimde bulunması ile başlamaktadır. Memur maaşına haciz gelen memurun maaşına haciz uygulanabilmesi için ilgili icra dairesinden kurumun mutemet bürosuna bir yazı yazılır. İdari işler bürosu maaş hacziyle ilgili gerekli işlemlere başlar ve bunu memurun görevli olduğu birime de bildirir.
Burada, memur maaşına haciz gelen memura disiplin soruşturması başlatmaya karar verecek olan disiplin amiridir. Disiplin amiri soruşturma açılmasına veya açılmamasına karar verebilir. Maaşına haciz gelen memura disiplin soruşturması açılmasına karar verdiğinde muhakkik ataması gerçekleştirir ve soruşturmaya başlanmış olur.
Muhakkik yukarıda bahsettiğimiz işlemleri tamamladıktan sonra 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125. Maddesinde Kınama Cezasını Gerektiren Fiil ve Haller başlığı altında yer alan “Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak” eylemi nedeniyle memura kınama cezası teklif edebilir. Burada esas olan memurun borçlarını kasten ödemediğinin tespitidir. Kasten ödemediğinin tespiti halinde maaşına haciz gelen memurun kınama cezası ile cezalandırılması yönünde görüş bildirebilir.
Maaşına Haciz Gelen Memura Disiplin Cezası Verilir mi?
Disiplin amirleri muhakkiklerin verdiği raporu inceleyerek ve ilgili memurdan son savunmasını alarak disiplin soruşturmasını karara bağlar. Muhakkik raporunda teklif edilen kınama cezası verilmesi kanaatini disiplin amiri onaylamak zorunda değildir. Daha önce disiplin cezası bulunmayan memurlara genellikle disiplin cezası işlemi uygulanmamaktadır. Ancak kanunen kınama cezası ile cezalandırma yetkisine sahiptirler.
Daha önce disiplin cezası olmadığı halde maaşı haciz edilen memurlara verilen disiplin cezaları ise gözlemlediğimiz kadarıyla idare mahkemeleri tarafından bozulmakta, işlemin iptali kararı verilmektedir. Bazı bakanlıklarda merkez teşkilatlarda görevli üst düzey yöneticiler tarafından ise taşra yöneticilerine, afaki bir kasıt bulunmadığı sürece borcundan dolayı memurlara ceza verilmemesi yönünde tavsiye bildirildiğini duymaktayız. Ancak, bir memur hakkında çok fazla sayıda Borçlarını kasten ödemeyerek hakkında yasal yollara başvurulmasına neden olmak” fiilinden hakkında soruşturma başlatılmış ise tekerrür hükümleri uygulanarak bir derece ağır ceza uygulandığını, bu şekilde birden fazla disiplin cezası alan memurların başka yer memuriyet mahallerine hizmet gereği atamalarının yapıldığını da biliyoruz.
Genelde kurumların disiplin amirleri memurun tutum ve davranışları ile daha önceki disiplin işlemlerini göz önünde bulundurarak bu konuda ceza vermemeyi tercih etmektedir. Maaş haczi nedeniyle disiplin cezası verilmeyen memur hakkında alınacak olan disiplin cezası verilmesine yer olmadığına dair karara herhangi itiraz tarafı yoktur. Disiplin soruşturmalarının denetlenmesi ve incelenmesinde ceza verilmediği için yaptırım uygulayacak bir makam veya yönetmelik de bulunmamaktadır. Bu nedenle kurum amirleri bu hususta daha çok vicdani kanaat ve memurun çalışma prensiplerini göz önünde bulundurmaktadır.
İkinci Kez Maaşına Haciz Gelen Memura Disiplin Cezası
İkinci kez memur maaşına haciz gelen memura başlatılan disiplin soruşturması işlemlerinde tekerrür hükmü uygulanmaktadır. Daha önce bu fiilden kınama cezası ile cezalandırılan memura bir derece ağır ceza olarak aylıktan kesme cezası uygulanmaktadır. Yani maaşı haciz edilen memurun aylığından bir miktar kesinti yapılmaktadır.
Tekerrür hükümlerinin nasıl uygulandığı ile ilgili sayfamızda ayrıca ayrıntılı bir makale mevcuttur. Dilerseniz DMK Uygulamaları kategorimizi inceleyerek göz atabilirsiniz.