Kadroya Geçen Sözleşmelilere Bir Derece Verilecek mi?

Bilindiği üzere daha önce 15.01.2016 tarihi itibariyle görevde bulunan kamu görevlilerine 23.08.2015 tarihli ve 29454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3. Dönem Toplu Sözleşme gereğince bir derece ilerlemesi uygulanmıştı. Ancak bu tarihte sözleşmeli personel olarak görev yapmakta iken daha sonra kadrolu personel olarak ataması yapılanlara bir derece ilerlemesi uygulanmamaktadır. Peki kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilecek mi?

Toplu Sözleşme Nedir?

Toplu sözleşmeler, işçi ve işveren ilişkilerini yeniden ele almak, çalışanların haklarını korumak ve iş barışını sağlamak amacıyla yapılan hukuki anlaşmalardır. Türkiye’de toplu sözleşme süreçleri, özellikle kamu çalışanları için büyük bir öneme sahiptir. Toplu sözleşme, işçi sendikaları ile işverenler veya kamu işveren sendikaları arasında yapılan, işçilerin ekonomik, sosyal ve çalışma koşullarını düzenleyen anlaşmalardır. Bu anlaşmalar, Anayasa’nın 53. ve 54. maddeleri ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na dayanır. Toplu sözleşmeler, tarafların ortak bir zeminde buluşarak uzlaşı sağlamasını amaçlar ve iş barışını temin eder.

Ülkemizde de 3. Dönem toplu sözleşme ile belirlenen tarihte görevde olan kamu personellerine bir derece ilerlemesi uygulanmıştır. Ancak o tarihte sözleşmeli personel olarak görev yapmaktayken kadroya geçen sözleşmelilere herhangi bir hak tanınmamaktadır. Kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilmeli mi?

Toplu Sözleşme ile Verilen Bir Derece İlerlemesi Nedir?

Daha önce 23.08.2015 tarihli ve 29454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin “İlave derece verilmesi” başlıklı 28. maddesinde; “…458 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen mülga ek geçici madde …hükümleri, anılan ek geçici maddeler kapsamında belirtilen (sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar dahil) ve bu ek geçici maddeler ile 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmamış olanlardan 15/1/2016 tarihinde görevde bulunanlar (aylıksız izinde bulunanlar dahil) ile bunlardan anılan tarihten önce emekli, adi malûllük, vazife malûllüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylığı alanlar hakkında da uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm gereğince 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin 28. Maddesi’nden yararlanabilmek için 15.01.2016 tarihi itibariyle fiilen kamu görevlisi olarak görev yapıyor olma şartı olduğu belirtilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinde “Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler uygulanır…” hükmü yer almaktadır.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 28. maddesinde; “Toplu sözleşme; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ve diğer mali ve sosyal hakları kapsar. Toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamaz. Toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerlidir.” hükmü yer almaktadır. Kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilebilir mi?

Kadroya Geçen Sözleşmelilere Bir Derece Verilebilir mi?

Toplu Sözleşmede belirtilen milat tarih olan 15.01.2016 tarihi itibariyle görevde bulunan sözleşmeli personeller Nisan 2023 itibariyle kadrolu personel olarak atanmışlardır. Kadrolu memur olarak atanmalarının akabinde sözleşmeli hizmet süreleri memuriyet hizmetine aktarılmış ve kazanılmış hak aylığı derece ve kademe hesabında değerlendirilmiştir. Bir önceki başlık altında belirtilen hükümlere göre sözleşmeli ve kadrolu olarak çalışma dönemlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesinin gerektiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle 15.01.2016 tarihi itibariyle sözleşmeli personel olarak görev yapmakta iken kadrolu memur olarak kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilmesi gerçeği ortaya çıkmaktadır.

Kadroya Geçen Sözleşmelilere Bir Derece İdare Mahkemesi Kararı

T.C.
............................
1. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO : 2024/
KARAR NO : 2024/

DAVACI : ……………………
VEKİLİ : …………………….

DAVALI : ADALET BAKANLIĞI
VEKİLİ : ……………………………….

DAVANIN ÖZETİ : ……………………. ili, ………….. Adliyesi’nde zabıt katibi olarak görev yapan davacı tarafından, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016-2017 yıllarını kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin “İlave derece verilmesi” başlıklı 28. maddesi uyarınca kendisine ilave bir derece verilmesi istemiyle yapılan 26/04/2024 tarihli başvurunun reddine ilişkin ………….. Adli Yargı İlk Derece Adalet Komisyonu Başkanlığı’nın 28/05/2024 tarihli ve 2024/100 sayılı kararının; hukuka ve mevzuata aykırı olduğu, 02/06/2015 tarihinde 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesine göre sözleşmeli olarak göreve başladığı, 657 sayılı Kanun’a 632 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile getirilen geçici 37. madde hükmü doğrultusunda 15/04/2023 tarihinde isteği ile 4/A maddesi kapsamında memur kadrosuna geçtiği, görev başlangıç tarihinden itibaren bugüne kadar bulunan hizmet süresinin, ilgili kanun gereğince, memuriyette uygulanmakta olan derece, kademe ve kıdem hesabında dikkate alındığı, kamu personelinin sosyal haklarına ilişkin 2016-2017 yıllarını kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme metninde 15/01/2016 tarihinde görevde bulunanlara ilave bir derece verileceğinin belirtildiği, kendisinin de 15/01/2016 tarihinde fiilen görevde bulunduğundan 3. Dönem Toplu Sözleşme metninde belirtilen madde gereği tarafına bir derece verilmesi gerektiği iddialarıyla iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu, ilave bir derece verilmesine yönelik uygulamadan faydalanacaklar yönünden gerek 5289 sayılı Kanunda gerekse 3. Dönem Toplu Sözleşme hükümleriyle yeni bir belirleme yapılmayarak 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici madde kapsamında belirtilen personel yönünden gerekli diğer şartları taşımaları halinde ilave bir derece verileceğinin öngörüldüğü, belirtilen duruma göre ilave bir derece ilerlemesinden faydalanabilecek personeller yönünden 458 sayılı KHK ve buna bağlı mevzuat hükümlerinin dikkate alınmasının gerektiği, 458 sayılı KHK ile 657 sayılı Kanuna eklenen ek geçici maddede “Bu Kanun ve ek geçici maddelerine göre aylık almakta olan personelin” bir derece ilerlemesinden faydalanabileceklerinin belirtildiği, sözleşmeli personelin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan istihdam şekilleri arasında sayılmakta ise de, aylık ve diğer özlük haklarının söz konusu kanunda düzenlenmediği, Yasanın 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli statüde çalışan davacının 15/01/2016 tarihi itibariyle kadrolu personel statüsünde olmadığı ve anılan tarihte aylığını 657 sayılı Kanun’a göre değil Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca tesis edilecek kararlara göre almakta olduğu dikkate alındığında, adı geçen personele 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin ikinci kısmının 28. maddesi uyarınca ilave bir derece verilemeyeceği ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren ……………………. 1. İdare Mahkemesi’nce, önceden belirlenerek taraflara duyurulan 06/11/2024 gününde yapılan duruşmaya davacı vekili Av. Bahadır Baştan’ın geldiği, davalı idareyi temsilen gelen olmadığı görülerek, gelen tarafa usulune uygun olarak söz verilip iddiaları dinlenildikten sonra duruşmaya son verilerek, işin gereği görüşüldü;
Dava, ……………………. ili, ………….. Adliyesi’nde zabıt katibi olarak görev yapan davacı tarafından, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016-2017 yıllarını kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin “İlave derece verilmesi” başlıklı 28. maddesi uyarınca kendisine ilave bir derece verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasa’nın 128. maddesine göre Devletin, genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü olduğu kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler ancak memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülebilecektir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Kanun, Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanır. Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler uygulanır…” hükmü, “İstihdam Şekilleri” başlıklı 4. maddesinde; “Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür…B) Sözleşmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde, ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir…” hükmü, “Yükselinebilecek Derecenin Üstünde Bir Dereceye Yükselme” başlıklı 37. maddesinde; “Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve görev unvanları itibariyle azami yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kademesinden aylık almaya hak kazanan ve son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir disiplin cezası almayanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir.” hükmü, “Kademe ve Kademe İlerlemesi” başlıklı 64. maddesinde; “Kademe; derece içinde, görevin önemi veya sorumluluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir. Memurun kademe ilerlemesinin yapılabilmesi için bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademenin bulunması şartları aranır. ..Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır…” hükmü, “Geçiş Hükümleri” başlıklı geçici 36. maddesinde, “A) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tutulmakta olan sicil dosyaları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen beşinci yılın sonuna kadar muhafaza edilir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce olumsuz sicil almış olan memurların itirazları ve bu itirazların sonuçlandırılması hakkında, 657 sayılı Kanunun bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla değiştirilen veya yürürlükten kaldırılan sicile ilişkin hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 28. maddesinde; “Toplu sözleşme; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti, harcırah, ikramiye, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ve diğer mali ve sosyal hakları kapsar. Toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi olan ve sendika üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılamaz. Toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerlidir.” hükmü yer almaktadır.
23/08/2015 tarihli ve 29454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin “İlave derece verilmesi” başlıklı 28. maddesinde; “…458 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen mülga ek geçici madde …hükümleri, anılan ek geçici maddeler kapsamında belirtilen (sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar dahil) ve bu ek geçici maddeler ile 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmamış olanlardan 15/1/2016 tarihinde görevde bulunanlar (aylıksız izinde bulunanlar dahil) ile bunlardan anılan tarihten önce emekli, adi malûllük, vazife malûllüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylığı alanlar hakkında da uygulanır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Aktarılan bu hükümden de anlaşılacağı üzere 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin 28. madde hükmünden yararlanabilmek için 15/01/2016 tarihinde fiilen kamu görevlisi olarak çalışılması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; ……………………. ili, ………….. Adliyesi’nde zabıt katibi olarak görev yapan davacının, 02/06/2015 tarihinde 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde göreve başladığı, 15/04/2023 tarihinde 7433 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle eklenen 657 sayılı Kanun’un geçici 48. maddesine istinaden aynı Kanunun 4/A maddesi kapsamında zabıt katibi olarak kadroya geçtiği, 2016-2017 yılı toplu sözleşme döneminde sözleşmeli olarak görevde bulunduğundan bahisle 23/08/2015 tarihli 3. Dönem Toplu Sözleşme hükümlerine göre ilave bir derece verilmesi istemiyle başvuru yaptığı, başvurusunun 15/01/2016 tarihi itibariyle kadrolu personel statüsünde olmaması ve aylığını 657 sayılı Kanun’a göre almaması nedeniyle anılan madde kapsamında kalmadığından bahisle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı idarenin, davacının 3. Dönem Toplu Sözleşmesi’nin 28. maddesine göre ilave bir derece verilmesi yolundaki başvurusunun; maddede anılan mevzuata tabi personel olarak 15/01/2016 tarihinde görevde bulunma şartını taşımadığı gerekçesiyle reddedildiği görüldüğünden, davacının sözleşmeli statüde çalıştığı sürelerin 657 sayılı Kanun’un 4/A maddesi kapsamındaki kazanılmış hak aylık derece ve kademesinin tespitinde değerlendirilip değerlendirilmeyeceğinin ortaya konulması gerekmektedir.
Danıştay 12. Dairesi’nin 05/02/2018 tarihli ve E:2017/2604 K:2018/402 sayılı kararı ve 23/03/2017 tarihli ve E:2016/6676 K:2017/919 sayılı kararı ile 657 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelerin, anılan Kanun’un 4/D kapsamında çalışan işçiler için uygulanması mümkün olmamakla birlikte, Kanun’un 4/B maddesi kapsamında görev yapan sözleşmeli personel ile 4/C maddesi kapsamında görev yapan geçici personel hakkında referans norm olarak uygulanabileceği tespitine yer verilmiş, ayrıca Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun “657 sayılı Kanun hükümlerinin anılan Kanun’un 4/B maddesi kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personel için doğrudan uygulanmasının söz konusu olamayacağı, ancak referans norm olarak dikkate alınabileceğine” dair 17/06/2013 tarihli YD İtiraz No: 2013/357 sayılı kararına vurgu yapılmıştır.
Buna göre, yukarıda belirtilen düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden; sözleşmeli personel iken 657 sayılı Kanun’un geçici 41. maddesi kapsamında sözleşmeli hizmet süresi kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilmek kaydıyla kadrolu olarak atanan personelin, sözleşmeli ve kadrolu çalışma dönemlerinin bütün olarak değerlendirilmesinin gerektiği anlaşılmaktadır.
Nitekim, davacının da 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak istihdam edilmekte iken Kanuna 19/01/2023 tarihinde 7433 sayılı Kanunla getirilen geçici 48. madde hükmü uyarınca 4/A maddesi kapsamında memur olarak atanmasından sonra 657 sayılı Yasanın 64. maddesi uyarınca sözleşmeli personel pozisyonunda geçirdiği hizmet süreleri kazanılmış hak aylık derece ve kademesinin tespitinde değerlendirilerek 05/06/2023 tarihinde kademe ilerlemesinin yapıldığı görülmektedir.
Bu kapsamda, 15/01/2016 tarihi itibariyle görevde bulunan davacının, sözleşmeli statüde geçen hizmet süresi memuriyette geçirilmiş gibi kabul edilerek, 3. Dönem Toplu Sözleşme’nin 28. maddesi hükmünden yararlandırılması gerekmekte iken, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Nitekim benzer uyuşmazlıklarda verilen, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi’nin 04/04/2024 günlü ve E:2024/415 K:2024/631 sayılı kararı, Adana Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi’nin 11/09/2024 günlü ve E:2024/144 K:2024/1000 sayılı kararı ile İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi’nin 23/10/2024 günlü ve E:2024/1057 K:2024/1606 sayılı kararları da aynı yöndedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 988,00 TL yargılama giderinin ve karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 36.000,00 TL vekalet ücretinin davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, artan posta ve gider avansının talep edilmesi halinde derhal, talep edilmemesi halinde ise kararın kesinleşmesinden sonra re’sen davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren (30) gün içerisinde ……………………. Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, 06/11/2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

YARGILAMA GİDERLERİ :
Başvurma Harcı : 427,60 TL
Karar Harcı : 427,60 TL
Vekalet Harcı : 60,80 TL
Posta Gideri : 72,00 TL
TOPLAM : 988,00 TL

Kadroya Geçen Sözleşmelilere Bir Derece Değerlendirmesi

Bu yazımızda kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilebilirliğini hukuki açıdan incelemeye çalıştık. Halen idare mahkemesi kararları arasında farklılıklar mevcuttur. Kadroya geçen sözleşmelilerin, sözleşmeli hizmet sürelerinin son sekiz yıllık sürede değerlendirilmesi yönünde de idare mahkemeleri arasında farklılıklar oluşmuş ve konu Danıştay tarafından çözülmüştü.

Kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilmesi yönünde de umarız idare mahkemeleri arasındaki farklılıklar giderilir ve memurlar hak ettikleri bir derecelerini yargı yoluna başvurmadan alabilirler. Zira, idare mahkemelerinin vereceği iptal kararları, son sekiz yıllık süre davalarında olduğu gibi kamu zararı oluşturabilir. Kamu zararının oluşmasını engellemek adına kadroya geçen sözleşmelilere bir derece verilmesi yönünde çalışmanın kısa zamanda tamamlanmasını temenni ediyoruz.

Aşağıdaki linkten idare mahkemesi kararını PDF olarak indirebilirsiniz.

KADROYA GEÇEN SÖZLEŞMELİLERE BİR DERECE İDARE MAHKEMESİ KARARI

DİĞER 657 DMK UYGULAMALARI İÇİN TIKLAYIN