Üçüncü Dönem Toplu Sözleşme Bir Derece Verilmesi
Üçüncü Dönem Toplu Sözleşme Bir Derece Verilmesi
Devlet memurlarına 3.Dönem toplu sözleşme ile kazanılmış hak aylıklarına ilişkin derece ve kademelerine bir (1) derece ilave edilmiştir. Bu yazımızda 3.Dönem Toplu Sözleşme 1 Derece Verilmesi hakkında bilgilendirmelerde bulunacağız.
Kamu Görevlileri Toplu Sözleşme Hakkı ve Hukuki Niteliği
2010 Anayasa değişikliği ile birlikte, Türkiye’de kamu görevlilerine de toplu sözleşme yapma hakkı tanınmış ve bu hak, Anayasa’nın 53. maddesiyle güvence altına alınmıştır. Artık memurlar da, tıpkı işçiler gibi, ekonomik ve sosyal haklarını pazarlık masasında temsilcileri aracılığıyla savunma imkanına kavuşmuştur.
Bu hak, yalnızca bir sendikal özgürlük değil; aynı zamanda anayasal koruma altına alınmış bir toplu pazarlık mekanizmasıdır. Ancak bu mekanizmanın sınırları, detayları ve uyuşmazlık halinde nasıl ilerleyeceği 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu ile ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.
Taraflar ve Heyet Yapısı
Toplu sözleşme görüşmelerinde kamu görevlileri adına masaya oturan heyet, sendika ve konfederasyon temsilcilerinden oluşur. En fazla üyeye sahip konfederasyon heyet başkanı olurken, yetkili hizmet kolu sendikaları ve diğer büyük konfederasyonlar da bu heyette yer alır. Toplamda 15 kişilik bu heyet, kamu görevlilerini temsil eder.
Görüşmeler hükümet ile bu heyet arasında yürütülür. Ancak anlaşma sağlanamaması durumunda süreç, Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna taşınır.
Hakem Kurulu: Bir Anlaşmazlık Çözüm Mekanizması mı, Yoksa Bir Formalite mi?
Hakem Kurulu 11 üyeden oluşur. 6 üye hükümet tarafından, 5 üye ise sendikalarca belirlenir. Bu sayı dağılımı bile, uyuşmazlık durumunda kararların büyük ölçüde hükümet lehine sonuçlanacağının bir göstergesi niteliğindedir.
Nitekim 2019 yılında yaşanan örnekte olduğu gibi, Memur-Sen ve hükümet arasında uzlaşma sağlanamamış, süreç Hakem Kurulu’na taşınmış, ancak kurul hükümetin önerdiği zam oranlarını aynen kabul etmiştir (2020 için %4+4, 2021 için %3+3). Bu durum, kurulun “tarafsız bir çözüm merci” olma işlevinin tartışmalı olduğunu göstermektedir.
Toplu Sözleşme Hakkının Anayasal Güvencesi
Unutulmamalıdır ki toplu sözleşme hakkı artık yalnızca kanunla değil, doğrudan Anayasa ile tanınan bir haktır. Dolayısıyla bu hakkın ortadan kaldırılması ya da sınırlandırılması, sıradan bir kanun değişikliğiyle mümkün değildir. Anayasanın 53. maddesine aykırı düzenlemeler yapılamaz; aksi halde normlar hiyerarşisi çerçevesinde bu düzenlemeler Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebilir.
Üçüncü Dönem Toplu Sözleşme Bir Derece Verilmesi
23/08/2015 tarih ve 29454 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmede “İlave Derece Verilmesi” başlığı altında aşağıdaki hüküm yer almaktadır.
Madde 28- (1) 457 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ek geçici madde, 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa eklenen mülga ek geçici madde ve 459 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa eklenen ek geçici madde hükümleri; anılan ek geçici maddeler kapsamında belirtilen (sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar dahil) ve bu ek geçici maddeler ile 2/2/2005 tarihli ve 5289 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmamış olanlardan 15/1/2016 tarihinde görevde bulunanlar (aylıksız izinde bulunanlar dahil) ile bunlardan anılan tarihten önce emekli, adi malullük, vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylığı alanlar hakkında da uygulanır.
Bu hükme göre 15/01/2016 tarihinde görevde bulunan devlet memurlarının kazanılmış hak aylığına ilişkin derece ve kademelerine bir derece ilerlemesi uygulanmıştır.
Sözleşmeden Kadroya Geçenlere Üçüncü Dönem Toplu Sözleşme Bir Derece Verilmesi
Yukarıda bahsi geçen hüküm çerçevesinde 15/01/2016 tarihinde sözleşmeli personel statüsünde görev yapan ve 2016 ile 2017 yıllarını kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmenin uygulanma süresinin sona ermesinin ardından memur kadrosuna atananlar 3. Dönem Toplu Sözleşme gereği bir derece ilerlemesi talep etmişlerdir. O tarihte sözleşmeli personel statüsünde olduklarından derece alamayan personeller bu haklarını görevli oldukları kurumlardan talep etmişlerdir.
Sözleşmeden kadroya geçenlerin Üçüncü Dönem Toplu Sözleşme Bir Derece Verilmesi talepleri kurumlarınca reddedilmiş ve idare mahkemelerince ise bu konuda farklı kararlar tanzim edilmiştir.
Anılan maddede yer alan hükme göre ilave derece ilerlemesinden yararlanabilmek için;
15/01/2016 tarihinde fiilen kamu görevlisi olarak görevde bulunmak gerekmektedir. Bir derece ilerlemesinden yararlanabilmek için bir diğer şart ise anılan tarihte, düzenlemede atıfta bulunulan mülga ek geçici madde hükmü gereği, 657 sayılı Kanun’a göre aylık almakta olan personel statüsünde olmaktır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinde; memur ve sözleşmeli personel istihdam şekilleri ayrı ayrı düzenlenmiş olup, sözleşmeli personele ödenebilecek ücretlerin üst sınırlarının Cumhurbaşkanınca belirleneceği belirtilmiştir. Nitekim, 28/06/1978 tarih ve 16330 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3. Maddesinde sözleşme ile çalıştırılacak personele ödenecek ücretlerin tespitine ilişkin hükümler sevk edilmiştir. Bu bağlamda 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde görev yapanların, 657 sayılı Kanun’a göre aylık almadıkları açıktır.
Sözleşmeli olarak görev yapmakta iken kadrolu personel olarak ataması yapılanların Üçüncü Dönem Toplu Sözleşme Bir Derece Verilmesi yönündeki farklı İdare Mahkemesi kararlarındaki aykırılık aşağıda yer alan Danıştay Kararı ile giderilmiştir.
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU KARARINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN.